Denizlerin Devleri

Denizlerin Devleri En büyük balinalar, kalamarlar, köpekbalıkları ve ahtapotlar aslında ne kadar büyükler?

Okyanuslar akıl almaz devlere ev sahipliği yapıyor: Mavi balinalar ve büyük beyaz köpekbalıkları; dev kalamarlar ve dev deniztarakları, denizfilleri ve Japon örümcek yengeçleri. Bu yaratıkların halkın ilgisini çekmekte hiç zorlanmıyorlar ama bilim insanları çoğu zaman onlara ulaşmakta veya onları yakalamakta sorun yaşıyor.

 Mark Carwardine: Mavi balina, tarih boyunca gezegenimizde yaşamış en büyük birkaç canlıdan biri
.

Bunların çoğu nadir bulunan türler, yani ele geçirilmeleri zor veya denizlerin ulaşılamaz bölümlerinde yaşıyorlar. Bazıları sadece kıyıya vurduğunda boyutları ölçülebiliyor. Yani kuru alan, bedenlerini gerdikten ya da söndürdükten sonra.

Bazıları da o kadar büyük ki ölçülmeleri çok zor. İşte bu nedenlerle okyanuslar aynı zamanda abartıların ve efsanelere de ev sahipliği yapıyor. Dev kalamarı ele alalım.

Basında yer alan çok sayıda haber bu neredeyse efsanevi hayvanın boyunun 18 metreye ulaşabileceğini belirtiyordu. McClain ise bunun saçma olduğunu düşünüyordu. Bu hayvanların büyük çoğunluğu neredeyse bu uzunluğun yarısından da küçüktü.

Birçoğu kıyıya vurduklarında, çürüme nedeniyle kasları gevşediğinde ve meraklı insanlar kollarını çekiştirdikten sonra ölçülmüştü. Hatta bir boyut tahmini sahile vurmuş bir kalamarı adımlayarak ölçen birinden geliyordu!

McClain, New Mexico Üniversitesi’nden Meghan Balk ile birlikte daha güvenilir kaynakların peşine düştü. Hevesli beş üniversite öğrencisi ve meslektaşlarından oluşan kalabalık bir ekiple işe koyuldular. Ekip ilgili türleri kendi arasında paylaştı ve ölçümlerle ilgili bilimsel literatüre ağ attı.

Kitaplar, bültenler ve gazeteleri didik didik ettiler. Müzelerdeki meslektaşlarından koleksiyonlarındaki türlerin ölçümlerini talep ettiler. Karaya vuran kaplumbağaları kurtaranların oluşturduğu ağlarla bağlantıya geçtiler. Dev deniztarakları ve salyangoz kabuklarının ölçümlerini bulmak için eBay kayıtlarını incelediler. Ve hep birlikte 25 okyanus devinin en büyük boyutlarına dair olası en iyi tahminlere ulaştılar.

Bazı türler için yaygın şekilde alıntılanan rakamlar son derece yanlış. En büyük olduğu kanıtlanmış dev kalamar 12 metreydi. Evet, bu dev olduğu gerçeğini değiştirmiyor ama yine de 18 metreden kısa.

Bilinen en büyük morsun ağırlığı 1883 kilogram olsa da bir avcı tarafından vurulduğu iddia edilen ve abartıldığı açık olan 2500 kilogramlık devin yanından bile geçemez.

Paulo Curto : İspermeçet balinasının dev cüssesi, yanıbaşındaki dalgıcı ufacık göstermiş.




 Ed Robinson: Kanatlarını açmış bir dev okyanus manta vatozu, karşısındaki dalgıcı adeta selamlıyor.


Reinhard Dirscherl Yaklaşık 19 metreyi bulabilen boyuyla balina köpekbalığı, dünya üzerindeki en büyük balık.

Kral penguenler ve güney deniz filleri, Güney Georgia Adası'nda birlikte yaşıyor.



Jonathan Bird 8 metreyi bulabilen uzunluğuyla kürekbalığı, okyanusların maviliği arasında süzülüyor.



 Bir dev Pasifik ahtapotunun vantuzları yakın çekimde böyle görünüyor.



Çapı iki metreyi aşabilen Karayipler dev fıçı süngeri, çevredeki balıkların uğrak yeri.



Bir dev deniztarağı, yaklaşık bir buçuk metreyi bulabilen kabuğunu açarak parlak renklerini sergiliyor.


Bazı türler için yapılan tahminler de zaman aşımına uğramış durumda. Örneğin dev deniztaraklarının boyutlarına dair veriler 1960 ve 70’lere ait.

Ekip, aslan yelesi denizanası ve Japon örümcek yengecinin de aralarında bulunduğu başka türlerle ilgili de kesin verilerin bulunmadığını gördü. McClain “bazı hayvanların eskiden olduğu kadar büyümüyor olabileceğini” söylüyor.

Bir balıkçı 1885’te Aleut Adaları’nda, bir kol ucundan diğer kol ucuna 9,8 metre uzunluğundaki bir dev Pasifik ahtapotu yakalamış. McClain “Yazıyı birlikte incelediğimiz iki ahtapot uzmanı bu kadar büyüğüyle hiç karşılaşmadıklarını söyledi,” diyor.

“Bunun nedeni deniz kirliliği ya da iklim değişikliği olabilir.”

Abartı ve küçülme bir yana, belgedeki istatistikler bize okyanusların etkileyici dev su yaratıklarıyla dolu olduğunu söylüyor. Vücutları, arasında jel dolgu bulunan iki katman hücreden oluşsa da genişlikleri 2,5 metreye ulaşabilen dev fıçı süngerleri; genişliği 2 metre olan ama 200 kilogram ağırlığa ulaşabilen Nomura denizanası; derinlerde yaşayan, sıcak, püsküren volkanik bacaların yakınlarında gelişen 3 metre uzunluğundaki tüp kurdu ve bir çeşit devasa sualtı tespih böceği olan, boyu 50 santimetreyi bulabilen dev izopodlar bunlardan bazıları. Büyük beyaz köpekbalığının dişlerle bezeli burnundan güçlü kuyruğunun ucuna da 7 korkunç metre var.

En büyük memeli olan mavi balinanın boyu 33 metreye ulaşabiliyor ve bir kerede yarım milyon kaloriyi midesine indirebiliyor.

En uzun balık olan yıldızlı sırtlı balina köpekbalığı 18,8 metreye kadar uzayabiliyor.

En uzun kemikli balık olan tuhaf, yılan gibi kıvrılan kürekbalığının boyu 8 metreyi bulabiliyor.

En ağır kemikli balık olan ve daha büyük bir balığın kesik başı gibi görünen pervanebalığının boyu en fazla 3,3 metreye ulaşsa da ağırlığı 2300 kilogramı bulabiliyor.

Yani en büyük kaplumbağadan (650 kilogramlık deri sırtlı deniz kaplumbağası) çok daha ağır, en büyük morstan (1883 kilogram) biraz daha ağırken en ağır fok türünün (5.000 kilogram ağırlığındaki Güneyli deniz fili) eline su dökemiyor.

Ekip, bazı hayvanların sadece en büyüklerini değil farklı boyutların dağılımını da ayrıntılı olarak açıklamayı başardı. Bilimsel olarak bu daha kullanışlı. Hayvanların ne kadar büyüyebileceğini bilmek insanların hoşuna gidiyor ama bu bize onların tipik yaşantılarına ilişkin çok az şey söylüyor. Örneğin bilinen en büyük kalamarın uzunluğu 12 metre olsa da ortalama boyları 7,3 metre ve çoğu 9,2 metreden kısa.

Baş düşmanı ispermeçet balinasının en büyüğü 24 metreyle rekor kırsa da, bu balinaların yüzde 95’i 15 metreden kısa. Kendisi de iri yarı bir adam olan McClain (1,88 m) “Bireyler bu sıradışı büyük boyutlara gelişimsel ya da genetik kusurlar nedeniyle ulaşabilir,” diyor.

Dünyanın gelmiş geçmiş en uzun insanı 2,72 m boyundaydı. Yürümek için bacaklarına destek bağları takıyordu ve 21 yaşında otoimmün bir hastalığın iyice ağırlaştırdığı enfeksiyon nedeniyle öldü.

n uzun kadın Zeng Jillian, 2,46 m’lik boyuna hipofiz bezindeki bir tümör nedeniyle ulaştı ve 17 yaşında öldü. Aşırılıklar bizi büyülese de hayatı çoğu zaman erken tüketiyor.
Natrional Geographic
Editör: TE Bilişim