Yemeye geldiler, yem oldular
Karadeniz'e 1987 yılında yakıt taşıyan tankerlerinin balast sularıyla gelerek üreyen bir denizanası türü, hamsinin varlığını tehdit etmeye başladı. Denizde yaklaşık 15 yıldır barınıp çoğalan 'Mnemiopsis Leidy' adı verilen denizanası türünün hamsinin besin kaynaklarını yiyerek ürümesine engel olduğu anlaşıldı. Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyeleri tarafından yapılan denizanası araştırmasında yine yakıt tankerlerinin balast sularıyla gelip 10 yıldır üreyen 'Beroe Ovata' türü denizanasının, hamsi düşmanı 'Mnemiopsis Leidy' denizanasını yiyerek yok ettiğini tespit etti. İlk kez 1997 yılında görülen 'Beroe Ovata'nın bu sayede tükenmekte olan hamsi popülasyonunun çoğalmasına büyük etken olduğu öğrenildi.
Geçen yıllarda yaşanan hamsi azlığına karşılık bu yılki bolluğun büyük ölçüde denizanasına bağlı olduğunu ifade eden Sinop Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Levent Bat, Karadeniz'de çoğalan 'Beroe Ovata türünün, başta Hamsi ve Çaça olmak üzere bir çok balık stoklarının artmasını sağladığını kaydetti. Son 15 yılda Karadeniz'in iki farklı türdeki denizanasının mücadelesine sahne olduğunu bildiren Prof. Dr. Bat, 'Hamsi popülasyonuna dair savaşı Beroe Ovata kazandı. Saydam ve jelimsi yapıdaki denizanasına benzeyen Mnemiopsis Leidy, ilk kez 1987'de görüldü. Karadeniz ile Kuzey Atlantik arası sefer yapan gemilerin balast sularıyla taşınan canlı, gittikçe çoğalarak, hamsi varlığını tehdit eder hale geldi. 1989 yılının yaz aylarında zararlı denizanasının varlığı 800 milyon ton olarak hesaplandı. Hamsinin besin kaynaklarını tüketen tür, balığın açlık çekmesine yol açtı. Larvaları büyümeyen hamsiler de üreyemedi. '' dedi.
Bu olumsuzluğa karşılık Karadeniz'e yine aynı yolla geldiği sanılan 'Beroe Ovata' isimli bir başka denizanası canlısı, denizdeki ekosistemi tersine çevirdi. Türün ürümeye başlaması ile birlikte zararlı cinsin tehlike altına girdiğini söyleyen Prof. Dr. Levent Bat, '1997'de Kuzey Karadeniz'de görülen hamsi yanlısı denizanasının gelişiyle her şey değişmeye başladı. Hamsi yumurtası miktarında artış, düşman denizanası sayısında ise azalma gözlendi. Balık stoklarında düzelme oldu. Mnemiopsis Leidy'nin Karadeniz ekomistemine verdiği zarar sona erdi. Deniz ekosisteminin gelecekteki durumu, dost denizanasının istilasına ve kalıcılığına bağlı. ' şeklinde konuştu. Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bat, gemilerin balast sularıyla gelen canlıların kolay ve hızlı yayılmasını engellemek için, kalıcı çözümler üretilmesi ve limanlara giren gemilerin sularının incelenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Samsun Su Ürünleri Kooperatifi Başkanı Davut Kıyak ise hamsi bereketinin ardından denizanasının çıkmasına şaşırdıklarını söyledi. Balık sezonlarında ne kadar hamsi avlanacağını palamut varlığına göre hesapladıklarını hatırlatan Kıyak, 'Bu yıl balıkçıların, vatandaşların ve ihracatçıların yüzünü güldüren hamsi bolluğunu, denizanasına borçlu olduğumuza inanamıyorum. İnanması zor olsa da sonuç itibariyle herkes için son derece olumlu bir hizmet yapmış. Bu da Allah'ın bir takdiri diye düşünüyorum. İnşallah bundan sonra da bolluk bozulmadan devam eder.' ifadelerini kullandı. (CHA)
haberler.com
