‘Uskumru savaşı’ İzlanda-AB üyelik görüşmelerini tehdit ediyor
İzlanda’nın tek taraflı olarak Atlantik’te uskumru avını artırması kararını Avrupa Birliği (AB) balıkçıları lideri kınadı.
İzlanda ekonomisi balıkçılığa dayalı, ihracatın yüzde 40, iş gücünün yüzde 8’ini karşılıyor.
Ocak-Eylül 2008’de İzlanda para birimi krona euro karşısında yüzde 35 değer kaybetti. Bunun üzerine ülke para biriminde istikrarı ve itibarını koruyabilmek için 16 Temmuz 2009’da AB üyeliği başvurusunda bulundu.
Birlik üyelerinin çoğu ülkede kötüleşen ekonomiye rağmen İzlanda’nın AB’ye katılımına destek veriyor. 8 Mart’ta AB Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Štefan Füle, İngiliz ve Hollandalı tasarruf sahiplerinin Icesave bankasının iflâsında kaybettikleri €3,9 milyarın geri ödenmesinin konuyla ilgili ülkeler arasındaki bir sorun olduğunu, ve İzlanda’nın AB katılımı hedefini etkilememesi gerektiğini söyledi.
İzlanda’da kamuoyu ise bir başka sorunu yansıtıyor. Ağustos 2005 - Eylül 2009 arasında yapılan anketler katılım müzakerelerine destek verilmesine rağmen İzlandalıların çoğunun tam üyeliğe karşı çıktığını gösteriyor.
Nakit sıkıntısı çeken İzlanda AB’ye katılım görüşmelerine banka sisteminin çökmesi üzerine başladı. Bu şekilde finansman güvenliği sağlanacağına inanılsa da nüfusun büyük bir kısmı üyeliğe karşı çıkıyor.
İskoçyalı ve İrlandalı balıkçıları zor duruma düşüren uskumru kavgasının “AB ve İzlanda arasındaki katılım görüşmelerini olumsuz yönde etkileyebileceğini” belirten AB Balıkçılıktan Sorumlu Komisyon Üyesi Maria Damanaki, Füle’ye konuyla ilgili bir mektup gönderdi.
Damanaki mektubunda “İzlanda’da giderek artan balık avının hiçbir izahı yok” dedi.
İskoçya Balıkçılık Bakanı Richard Lochhead uskumru varlığının tehdit altında olduğunu söyledi.
“Bu konu diplomatik ilişkileri veya bölgesel çekişmelerin ötesinde bir durum arz ediyor çünkü geleceğe yönelik ve küresel sürdürülebilir uskumru stokları tehdit altında.”
Buna karşın, İzlanda Balıkçı Tekneleri Sahipleri Federasyonu ülkenin kendi kara sularında balık avlama hakkı bulunduğunu kaydederek AB’nin balıkçılık müzakerelerindeki mantıksız davranışı sonrasında avlanma limitini artırdıklarını söyledi.
Bu olay 1970’lerde İngiliz ve İzlandalı balıkçılar arasında yaşanan morina balığı savaşlarını anımsattı.
İklim değişikliği İzlanda balıkçı filosundan yana
Deniz suyu sıcaklıklarındaki artış uskumrunun daha kuzeye göç etmesine yol açarak İzlanda balıkçılık sanayi için ciddi bir kazanç kaynağı oldu. Çevreciler iklim değişikliği nedeniyle benzer anlaşmazlıkların artabileceğine dikkat çekiyor.
İzlanda şimdi balıkçılara 130,000 ton lüfer avlama izni veriyor ki AB’ye göre bu rakamın 2,000 ton olması gerekiyor.
Faroe Adaları’nda da balık avı artışları İskoçyalı balıkçıların bir Faroe teknesini Peterhead limanına girmekten alıkoymalarına sebep oldu.
“Etkisi büyük oldu. Kazandıklarımızın yüzde 90-95’i uskumrudan” diyen Ian Gatt, İskoç Okyanus Balıkçıları Birliği başkanı.
Üyelik müzakereleri çerçevesinde Komisyon bu yıl avlanma limitinin yüzde 20-40 üzerinde olmasının “anarşi” anlamına geldiğini kaydetti.
Lochhead pazartesi günü Damananki ile birlikte çalışarak İzlanda’ya baskı uygulanmasını kabul ederek “seçeneklerin masada” bulunduğunu söyledi.
